دلیل افت فشار پکیج و راه حل رفع آنها
افت فشار یا پایین آمدن بار پکیج یکی از شایع ترین مشکلاتی است که برای این دستگاه گرمایشی پیش می آید و می تواند باعث خاموش شدن پکیج و سرد شدن رادیاتورها شود. این مشکل معمولاً به دلیل خروج آب از مدار گرمایش رخ می دهد. پنج دلیل اصلی افت فشار در پکیج عبارتند از:
- وجود نشتی در سیستم: شایع ترین علت، وجود نشتی در لوله ها، اتصالات یا رادیاتورها است.
- خرابی منبع انبساط: کم شدن باد یا سوراخ شدن دیافراگم منبع انبساط.
- سوراخ بودن مبدل حرارتی: ایجاد ارتباط بین مدار آب گرم مصرفی و مدار گرمایش.
- مشکل در شیر پرکن: باز ماندن یا خرابی و چکه کردن شیر پرکن پکیج.
- نشتی از شیر اطمینان: خرابی یا گیر کردن آشغال در شیر اطمینان (شیر سه بار).
اما چگونه بفهمیم کدام یک از این موارد دلیل مشکل شماست و راه حل رفع آن چیست؟ من در ادامه، یک راهنمای کامل و قدم به قدم برای پیدا کردن علت و رفع افت فشار پکیج را به شما آموزش می دهم. 👇
فشار نرمال پکیج چقدر باید باشد و از کجا آن را ببینیم؟
قبل از هر چیزی، بیایید ببینیم فشار پکیج چیست و مقدار استاندارد آن چقدر است. داخل پکیج و رادیاتورهای شما، یک مدار بسته از آب وجود دارد که وظیفه اش انتقال گرماست. این مدار باید تحت یک فشار مشخصی باشد تا آب به درستی به گردش در بیاید و سیستم بهینه کار کند.
روی همه پکیج ها یک عقربه یا نمایشگر دیجیتال وجود دارد که به آن گیج فشار (Pressure Gauge) می گویند. این نمایشگر فشار آب داخل مدار گرمایش را بر حسب واحدی به نام “بار” (Bar) نشان می دهد.
فشار نرمال پکیج در حالت خاموش و سرد باید بین ۱ تا ۱.۵ بار باشد.
اگر این فشار به زیر ۰.۵ بار برسد، اکثر پکیج ها به دلایل ایمنی از کار می افتند و با یک کد خطا (ارور) خاموش می شوند.
دلیل اول (شایع ترین علت): وجود نشتی در سیستم گرمایش
در بیش از ۸۰ درصد موارد، علت افت فشار پکیج، یک چیز ساده است: نشتی آب. یادتان باشد که مدار گرمایش یک سیستم بسته است. اگر فشار آن کم می شود، به این معنی است که آب به طریقی در حال خارج شدن از این مدار است. این نشتی می تواند خیلی کوچک و در حد چند قطره در ساعت باشد، اما همین مقدار کافی است تا در طول یک یا دو روز، فشار پکیج را به طور کامل خالی کند.
چگونه نشتی را پیدا کنیم؟ (یک چک لیست دقیق)
پیدا کردن نشتی نیاز به کمی دقت و حوصله دارد. این چک لیست را قدم به قدم دنبال کنید.
- رادیاتورها را بررسی کنید: با یک دستمال کاغذی خشک، تمام قسمت های رادیاتورها را به دقت بررسی کنید. به خصوص شیرهای بالا و پایین رادیاتور، محل اتصال آنها به لوله و درپوش هواگیری (پیچ هواگیری) را چک کنید. دستمال کاغذی کوچکترین رطوبت را به شما نشان می دهد.
- اتصالات زیر پکیج را چک کنید: شلنگ ها و لوله هایی که به زیر پکیج متصل هستند را با دست لمس کنید و به دنبال هرگونه رطوبت یا خیسی باشید.
- رادیاتور حوله خشک کن را فراموش نکنید: حوله خشک کن حمام به دلیل رطوبت محیط، یکی از مکان های مستعد برای نشتی های ریز است. اتصالات آن را به دقت بررسی کنید.
- به دنبال نشتی های پنهان باشید: سخت ترین بخش کار، پیدا کردن نشتی در لوله کشی هایی است که داخل دیوار یا زیر کف قرار دارند. اگر هیچ نشتی آشکاری پیدا نکردید اما فشار همچنان می افتد، به دنبال علائم نم و رطوبت روی دیوارها، سقف طبقه پایین یا کنار قرنیزها باشید.
راه حل چیست؟
اگر نشتی از محل اتصالات رادیاتور یا لوله ها بود، معمولاً می توان با آچارکشی و سفت کردن مهره ها مشکل را حل کرد. اما اگر خود رادیاتور یا لوله سوراخ شده یا نشتی از داخل دیوار است، باید حتماً از یک تعمیرکار کمک بگیرید.
دلیل دوم: خرابی یا کم باد شدن منبع انبساط
این دلیل کمی فنی تر است اما یکی از دلایل اصلی افت فشارهای مکرر محسوب می شود.
منبع انبساط چیست و چه کاری انجام می دهد؟
آب وقتی گرم می شود، حجمش زیاد می شود (منبسط می شود). چون مدار گرمایش پکیج یک مدار بسته است، این افزایش حجم باعث بالا رفتن شدید فشار می شود. منبع انبساط یک قطعه شبیه به یک مخزن کوچک است که داخل آن یک دیافراگم لاستیکی وجود دارد. یک طرف دیافراگم آب مدار گرمایش است و طرف دیگر آن با هوا یا گاز نیتروژن با فشار مشخصی (حدود ۱ بار) پر شده است.
وقتی آب گرم و منبسط می شود، این دیافراگم را فشار داده و هوای پشت آن را فشرده می کند. در واقع منبع انبساط مثل یک کمک فنر عمل کرده و این افزایش حجم را جذب می کند تا فشار سیستم ثابت بماند.
چطور بفهمیم منبع انبساط مشکل دارد؟
اگر منبع انبساط باد خود را از دست داده باشد یا دیافراگم آن سوراخ شده باشد، دیگر نمی تواند افزایش حجم آب را جذب کند. نشانه بارز این مشکل این است:
وقتی پکیج در حالت زمستانه کار می کند و رادیاتورها داغ می شوند، فشار به سرعت بالا رفته (مثلاً به ۲.۵ یا ۳ بار می رسد) و از شیر اطمینان آب خارج می شود. سپس وقتی پکیج خاموش و سرد می شود، فشار به شدت افت کرده و به زیر ۱ بار می رسد.
این نوسان شدید فشار، علامت اصلی خرابی منبع انبساط است.
راه حل چیست؟
تعمیر یا شارژ باد منبع انبساط یک کار تخصصی است و باید توسط سرویسکار انجام شود. آنها با یک تلمبه و فشارسنج مخصوص، فشار باد منبع را دوباره تنظیم می کنند. اگر دیافراگم سوراخ شده باشد، کل منبع باید تعویض شود.
دلیل سوم: سوراخ بودن مبدل حرارتی
این مشکل کمتر شایع است اما می تواند باعث افت فشار پکیج شود.
در پکیج های دو مبدله، یک قطعه به نام مبدل ثانویه وظیفه گرم کردن آب مصرفی را بر عهده دارد. در این قطعه، آب مدار گرمایش و آب مصرفی از کنار هم عبور کرده و تبادل حرارت می کنند. اگر این مبدل از داخل سوراخ شود، این دو مدار به هم راه پیدا می کنند.
چون فشار آب شهری معمولاً بیشتر از فشار مدار گرمایش پکیج است، در این حالت معمولاً شاهد بالا رفتن فشار پکیج هستیم. اما اگر برعکس باشد یا نشتی خیلی ریز باشد، می تواند باعث افت فشار آرام و تدریجی شود. این مشکل در پکیج های تک مبدله که یک مبدل اصلی دو منظوره دارند، بیشتر اتفاق می افتد.
راه حل چیست؟
تشخیص و تعویض مبدل حرارتی یک کار کاملاً تخصصی است و باید توسط تعمیرکار انجام شود. در برخی موارد می توان مبدل را تعمیر (جوشکاری) کرد، اما معمولاً تعویض آن راه حل مطمئن تری است.
دلیل چهارم: مشکل در شیر پرکن پکیج
شیر پرکن همان شیری است که شما برای تنظیم فشار پکیج از آن استفاده می کنید. این شیر، راه ارتباطی بین لوله آب شهری و مدار گرمایش پکیج است و در حالت عادی باید کاملاً بسته باشد.
چگونه شیر پرکن باعث افت فشار می شود؟
دو حالت ممکن است پیش بیاید:
- باز ماندن شیر پرکن: گاهی اوقات فراموش می کنیم که بعد از تنظیم فشار، شیر پرکن را محکم ببندیم. اگر این شیر حتی کمی باز بماند، باعث افزایش تدریجی فشار پکیج می شود. این فشار بالا در نهایت از طریق شیر اطمینان تخلیه شده و شما با افت فشار مواجه می شوید.
- خرابی و نشتی شیر پرکن: ممکن است واشرها و اورینگ های داخلی شیر پرکن به مرور زمان فرسوده شوند. این فرسودگی می تواند باعث یک نشتی بسیار ریز و خارجی از خود شیر شود که به مرور زمان فشار را کاهش می دهد.
راه حل چیست؟
همیشه بعد از تنظیم فشار، مطمئن شوید که شیر پرکن را در جهت عقربه های ساعت کاملاً سفت کرده اید. اگر خود شیر دچار نشتی شده است، باید توسط سرویسکار تعویض شود.
دلیل پنجم: نشتی از شیر اطمینان (شیر سه بار)
شیر اطمینان یک قطعه ایمنی است که وظیفه دارد در صورت بالا رفتن بیش از حد فشار (معمولاً بالای ۳ بار)، به صورت خودکار باز شده و با تخلیه آب، فشار را به حد ایمن برگرداند.
گاهی اوقات به دلیل رسوبات آب یا فرسودگی، این شیر بعد از یک بار باز شدن، دیگر به طور کامل بسته نمی شود و شروع به چکه کردن یا یک نشتی بسیار ریز می کند. این نشتی مداوم، به مرور زمان باعث افت فشار پکیج می شود.
چگونه این مشکل را تشخیص دهیم؟
یک لوله از خروجی شیر اطمینان به سمت فاضلاب یا بیرون از ساختمان رفته است. این لوله را بررسی کنید. اگر به طور مداوم خیس است یا از آن آب چکه می کند (حتی زمانی که فشار پکیج نرمال است)، یعنی شیر اطمینان شما خراب شده است.
راه حل چیست؟
شیر اطمینان یک قطعه مصرفی و ایمنی است و قابل تعمیر نیست. در صورت خرابی، باید حتماً توسط یک سرویسکار با یک قطعه نو و استاندارد تعویض شود.
چگونه فشار پکیج را تنظیم کنیم؟ (آموزش بالا بردن بار پکیج)
اگر علت افت فشار، یک نشتی جزئی بوده که برطرف کرده اید یا صرفاً به دلیل هواگیری رادیاتورها فشار کم شده، می توانید به راحتی خودتان فشار را تنظیم کنید.
راهنمای چند مرحله ای:
- ابتدا پکیج را خاموش کنید.
- شیر پرکن را پیدا کنید. این شیر معمولاً در زیر پکیج قرار دارد و به رنگ آبی یا مشکی است.
- شیر پرکن را به آرامی در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید. با این کار صدای ورود آب به داخل پکیج را خواهید شنید.
- همزمان به گیج فشار نگاه کنید. عقربه شروع به بالا رفتن می کند.
- وقتی عقربه به ۱.۵ بار رسید، شیر پرکن را فوراً و محکم در جهت عقربه های ساعت ببندید.
- پکیج را روشن کنید. تمام شد!
نکته خیلی مهم: حواستان باشد فشار را بیش از حد بالا نبرید و بعد از اتمام کار، از بسته شدن کامل شیر پرکن مطمئن شوید.
نتیجه گیری
افت فشار پکیج یک مشکل رایج است که در اکثر موارد به دلیل یک نشتی کوچک در سیستم گرمایش رخ می دهد. با دنبال کردن چک لیست ارائه شده در این مقاله، شما می توانید به احتمال زیاد علت مشکل را پیدا کنید. به یاد داشته باشید که بررسی رادیاتورها و اتصالات، اولین و مهم ترین قدم است. اگر با بررسی های اولیه مشکل را پیدا نکردید یا مشکل به قطعات تخصصی تری مثل منبع انبساط یا مبدل مربوط می شد، بهترین و ایمن ترین کار این هست که از یک سرویسکار پکیج کمک بگیرید.
