فلوسوئیچ چیست؟

فلوسوئیچ (Flow Switch) یک قطعه کلیدی و یک سنسور حیاتی در پکیج های دیواری هست که وظیفه اش تشخیص جریان اب هست. به زبان ساده، این قطعه به محض اینکه شما شیر اب گرم را باز می کنید، حرکت اب رو حس کرده و یک سیگنال به برد الکترونیکی پکیج می فرستد تا فرآیند گرمایش اب شروع شود. در نتیجه، اگر فلوسوئیچ خراب باشد، پکیج شما در حالت تابستانه هرگز روشن نخواهد شد چون متوجه باز شدن اب نمیشود.

در ادامه، من تمام نکات مربوط به این قطعه مهم رو با جزئیات کامل برای شما توضیح میدهم.👇

فلوسوئیچ چجوری کار می کند؟ (یک توضیح خیلی ساده)

خب، برای اینکه بفهمیم فلوسوئیچ چطور کار می کند، نیازی به دانش فنی پیچیده ای نداریم. کارکرد این قطعه رو میشود به یک کلید ساده تشبیه کرد.

تصور کنید داخل یک لوله، یک شناور کوچک با یک اهنربا قرار دارد. وقتی اب در لوله جریان پیدا می کند، این شناور رو با خودش حرکت میدهد. در بیرون لوله، یک سنسور الکتریکی قرار دارد که به محض نزدیک شدن اهنربای شناور، مثل یک کلید عمل کرده و مدار را وصل می کند. این وصل شدن مدار، همان سیگنالی است که به برد الکترونیکی فرستاده میشود.

پس به طور خلاصه، فرآیند این است:

1. شما شیر اب گرم رو باز می کنید.
2. جریان اب، شناور مغناطیسی داخل فلوسوئیچ رو به سمت بالا حرکت میدهد.
3. اهنربای شناور به سنسور بیرونی نزدیک شده و مدار الکتریکی را وصل می کند.
4. برد الکترونیکی این سیگنال رو دریافت کرده و فرمان روشن شدن شعله را صادر می کند.
5. به محض بستن شیر اب، جریان اب قطع شده، شناور به جای اولش برمی گردد، مدار قطع میشود و شعله خاموش میشود.

این کل مکانیزم عملکرد این قطعه مهم بود که به همین سادگی باعث میشود شما اب گرم داشته باشید.

اجزای اصلی یک فلوسوئیچ چیست؟

یک فلوسوئیچ پکیج معمولا از چند بخش ساده تشکیل شده که شناخت انها به ما در عیب یابی کمک می کند. اجازه بدید این قطعه رو برای شما کالبدشکافی کنم.

• بدنه پلاستیکی یا برنجی: که تمام قطعات را در خود جای داده.
• شناور تفلونی و اهنربا: بخش متحرک اصلی که با جریان اب حرکت می کند و مهم ترین قسمت قطعه است.
• سنسور یا رید رله (Reed Relay): این بخش الکتریکی فلوسوئیچ است که بیرون از بدنه و مسیر اب قرار دارد. این سنسور شامل دو تیغه فلزی بسیار حساس است که در یک محفظه شیشه ای خلاء قرار دارند و با نزدیک شدن میدان مغناطیسی (اهنربای شناور)، به هم چسبیده و مدار را وصل می کنند.
• صافی یا توری: در ورودی بیشتر فلوسوئیچ ها یک توری یا صافی کوچک قرار دارد تا از ورود اشغال و خرده های درشت به داخل ان و گیر کردن شناور جلوگیری کند.

انواع فلوسوئیچ کدامند؟

فلوسوئیچ ها بر اساس ساختار و کاربردشان به انواع مختلفی تقسیم میشوند. اگرچه در پکیج های دیواری معمولا از نوع پیستونی یا مغناطیسی استفاده میشود، اما اشنایی با انواع دیگر هم خالی از لطف نیست.

فلوسوئیچ پدالی یا تیغه ای (Paddle Flow Switch)

این مدل که پرکاربردترین نوع در صنعت است، یک پدال یا تیغه دارد که در مسیر جریان سیال قرار می گیرد. با حرکت سیال، این پدال جابجا شده و یک کلید الکتریکی را فعال می کند. این نوع برای تشخیص جریان در لوله های با قطر بزرگ مناسب است.

فلوسوئیچ پیستونی یا مغناطیسی (Piston Flow Switch)

این دقیقا همان مدلی است که در پکیج های دیواری استفاده میشود. یک پیستون یا شناور مغناطیسی با جریان اب حرکت کرده و یک سنسور را فعال می کند. این مدل برای تشخیص جریان های کم در لوله های با قطر کوچک بسیار مناسب است.

فلوسوئیچ التراسونیک (Ultrasonic Flow Switch)

این یک مدل پیشرفته و غیر تماسی است. دو سنسور التراسونیک در دو طرف لوله نصب میشوند و با ارسال و دریافت امواج صوتی، سرعت و وجود جریان را تشخیص میدهند. این مدل به دلیل عدم تماس با سیال، برای مایعات خورنده یا بهداشتی بسیار مناسب است.

فلوسوئیچ ترمال یا گرمایشی (Thermal Flow Switch)

این نوع فلوسوئیچ بر اساس انتقال حرارت کار می کند. دو سنسور دما دارد که یکی از انها توسط یک هیتر کوچک گرم میشود. با عبور جریان سیال، این سنسور خنک میشود. دستگاه با اندازه گیری اختلاف دما بین دو سنسور، وجود و سرعت جریان را تشخیص میدهد.

چرا فلوسوئیچ خراب میشود؟ (اصلی ترین دلایل)

خرابی این قطعه معمولا به چند دلیل مشخص اتفاق می افتد. چگونه میتوانیم علت را پیدا کنیم؟

• رسوب گرفتن: این اصلی ترین دشمن فلوسوئیچ است. املاح و گچ موجود در اب، به مرور زمان روی شناور مغناطیسی و دیواره های داخلی بدنه رسوب کرده و باعث گیر کردن شناور میشوند. در این حالت، شناور یا اصلا حرکت نمی کند یا به سختی حرکت می کند.
• گرفتگی صافی ورودی: اگر صافی ورودی فلوسوئیچ با شن ریزه یا خرده های زنگ لوله ها مسدود شود، فشار اب ورودی به فلوسوئیچ کم شده و جریان اب توانایی حرکت دادن شناور رو نخواهد داشت.
• خرابی رید رله: در موارد کمتر، ممکن است خود سنسور الکتریکی (رید رله) به دلیل کارکرد زیاد یا مشکل کیفی، خراب شود و دیگر به میدان مغناطیسی واکنش نشان ندهد.
• شکستن شناور: در موارد نادر، ممکن است قطعه پلاستیکی شناور به دلیل فشار یا فرسودگی بشکند.

علائم خرابی فلوسوئیچ چیست؟ (5 نشانه کلیدی)

خرابی این قطعه معمولا علائم بسیار واضحی دارد. اگر با این نشانه ها روبرو شدید، به احتمال زیاد فلوسوئیچ شما نیاز به سرویس یا تعویض دارد.

1. روشن نشدن پکیج در حالت تابستانه: این مهم ترین علامت است. شما شیر اب گرم رو باز می کنید، اما پکیج هیچ عکس العملی نشان نمیدهد.
2. سرد و گرم شدن اب مصرفی: اگر شناور فلوسوئیچ روان نباشد و مدام گیر کند، سیگنال به برد به صورت منقطع ارسال شده و باعث میشود شعله مدام خاموش و روشن شود.
3. کاهش شدید فشار اب گرم خروجی: اگر صافی ورودی فلوسوئیچ گرفته باشد، شما متوجه میشوید که فشار اب گرم شما خیلی کمتر از فشار اب سرد است.
4. روشن ماندن پکیج بعد از بستن شیر اب: در یک حالت بسیار نادر، ممکن است شناور در وضعیت بالا گیر کند. در این صورت، حتی بعد از بستن شیر اب هم برد همچنان سیگنال وصل بودن رو دریافت کرده و شعله را روشن نگه می دارد که می تواند خطرناک باشد.
5. نمایش کد خطای مربوطه: در برخی پکیج های دیجیتال، خرابی فلوسوئیچ یا فلومتر با یک کد خطای مشخص روی صفحه نمایش نشان داده میشود.

راهنمای چند مرحله ای تست فلوسوئیچ پکیج

اگر به خرابی فلوسوئیچ شک دارید، با این راهنما می توانید ان را تست کنید. راه حل چیست؟

تست فلوسوئیچ دو سیمه

این تست بسیار ساده است و نیاز به یک مولتی متر دارد.

1. پکیج رو از برق بکشید.
2. کانکتور دو سیمه فلوسوئیچ رو از روی برد یا از خود قطعه جدا کنید.
3. مولتی متر رو روی حالت تست اتصال کوتاه یا “بیزر” (Buzzer) قرار دهید.
4. پراب های مولتی متر رو به دو پین کانکتور وصل کنید. در حالت عادی (وقتی اب بسته است) نباید هیچ صدایی از مولتی متر شنیده شود.
5. حالا از یک نفر بخواهید شیر اب گرم رو باز کند. به محض عبور جریان اب، باید صدای بوق ممتد از مولتی متر شنیده شود که یعنی مدار وصل شده.
6. با بستن شیر اب، صدا باید فورا قطع شود.

اگر این فرآیند به درستی انجام نشد، فلوسوئیچ شما خراب است.

چگونه فلوسوئیچ پکیج را تعویض کنیم؟

تعویض این قطعه کار خیلی سختی نیست، اما نیاز به دقت و ابزار مناسب دارد. اگر فنی نیستید، بهتر است این کار رو به یک متخصص بسپارید.

1. قطع کردن اب و برق: حتما حتما پکیج رو از برق بکشید و شیر ورودی اب سرد به پکیج رو ببندید.
2. خالی کردن اب سیستم: با باز کردن پایین ترین شیر اب گرم در خانه، فشار اب داخل لوله های پکیج رو خالی کنید.
3. پیدا کردن فلوسوئیچ: این قطعه معمولا در مسیر ورودی اب سرد به پکیج و قبل از پمپ قرار دارد.
4. باز کردن اتصالات: فلوسوئیچ معمولا با دو مهره برنجی یا خار فنری در جای خود محکم شده. این اتصالات رو با اچار مناسب باز کنید.
5. جدا کردن کانکتور برق: کانکتور الکتریکی رو از قطعه جدا کنید.
6. نصب قطعه جدید: فلوسوئیچ جدید رو دقیقا در همان جهت قبلی (معمولا یک فلش جهت جریان روی بدنه ان حک شده) قرار دهید. واشرهای نو رو فراموش نکنید.
7. بستن اتصالات و وصل کردن برق: اتصالات رو محکم کرده و کانکتور برق رو وصل کنید.
8. راه اندازی مجدد: شیر اب ورودی رو باز کنید، سیستم رو هواگیری کرده و فشار پکیج رو تنظیم کنید. سپس دستگاه رو به برق بزنید و تست کنید.

نتیجه گیری

در نهایت، فلوسوئیچ یک قطعه کوچک، ساده اما فوق العاده حیاتی در پکیج دیواری شماست که نقش کلید روشن و خاموش شدن اب گرم مصرفی رو بازی می کند. ما با هم یاد گرفتیم که این قطعه چطور کار می کند، چرا خراب میشود و چطور میتوانیم علائم خرابی ان را تشخیص دهیم. اصلی ترین دلیل خرابی ان، رسوب گرفتن است که باعث میشود پکیج در حالت تابستانه روشن نشود.

دانستن این اطلاعات به شما کمک می کند تا با دید بازتری با مشکلات پکیج خود روبرو شوید و در مواقع لزوم، بتوانید با یک تست ساده، علت مشکل رو پیدا کنید. به یاد داشته باشید که سرویس دوره ای و استفاده از فیلترهای رسوب گیر می تواند عمر این قطعه مهم رو به طور قابل توجهی افزایش دهد. احیانا شما تجربه‌ ای در این زمینه دارید؟ اگر دوست دارید، در بخش نظرات برامون بنویسید.

اگر قصد خرید پکیج یا قطعات پکیج را دارید می توانید به سایت اسپیتی بازار عمده مجازی این محصولات مراجعه فرمایید.