هیتر چیست و چه کاربردی دارد؟ (راهنمای کامل انواع بخاری صنعتی و خانگی)

هیتر یا کوره هوای گرم، یک دستگاه گرمایشی مستقل است که با استفاده از سوخت هایی مانند گاز، گازوئیل یا برق، گرما تولید کرده و آن را به صورت مستقیم و بدون نیاز به سیستم لوله کشی آب (مانند پکیج یا موتورخانه) به محیط منتقل می کند. این دستگاه ها به دلیل قدرت گرمایشی بالا، نصب آسان و تنوع زیاد، برای گرم کردن فضاهای بزرگ مانند سالن های صنعتی، کارگاه ها، فروشگاه ها، مساجد و گلخانه ها کاربرد بسیار گسترده ای دارند.

من در ادامه، انواع مختلف هیترها، نحوه کارکرد و کاربرد هر کدام را به زبان ساده برای شما توضیح می دهم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای گرم کردن فضای مورد نظر خود داشته باشید. 👇

هیتر به زبان ساده چگونه کار می کند؟ (گرمایش مستقیم)

برخلاف سیستم های گرمایشی مرکزی مثل موتورخانه که آب را گرم کرده و به رادیاتورها می فرستند، هیتر به صورت مستقیم خود هوا را گرم می کند. اساس کار بیشتر هیترها بسیار ساده است و از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. مشعل (Burner): این بخش سوخت (گاز یا گازوئیل) را با هوا ترکیب کرده و می سوزاند تا یک شعله داغ تولید کند.
2. مبدل حرارتی (Heat Exchanger): این یک محفظه فلزی بسته است که گازهای داغ حاصل از احتراق از داخل آن عبور می کنند.
3. فن دمنده (Blower Fan): این فن قدرتمند، هوای سرد محیط را از پشت دستگاه مکش کرده و با فشار از روی سطح داغ مبدل حرارتی عبور می دهد.

هوایی که از روی مبدل حرارتی عبور می کند، به سرعت گرم شده و سپس از طریق دریچه های جلوی دستگاه، با قدرت به داخل فضا پرتاب می شود. این فرآیند به طور مداوم تکرار شده و باعث افزایش سریع دمای محیط می گردد.

انواع هیتر بر اساس نوع سوخت و نحوه عملکرد

هیترها خانواده بسیار متنوعی دارند. برای اینکه بتوانیم بهترین انتخاب را داشته باشیم، باید آن ها را بر اساس نوع سوخت و نحوه انتقال گرما دسته بندی کنیم.

هیتر گازی (Gas Heater)

این نوع، محبوب ترین و پرکاربردترین نوع هیتر صنعتی و تجاری است. همانطور که از نامش پیداست، با گاز شهری یا گاز مایع (کپسول) کار می کند. هیترهای گازی به دلیل دسترسی آسان به سوخت و هزینه جاری پایین تر نسبت به مدل های برقی یا گازوئیلی، انتخاب اول بسیاری از افراد هستند. این هیترها معمولا دارای یک دودکش برای خروج گازهای حاصل از احتراق هستند که نصب صحیح آن برای ایمنی بسیار حیاتی است.

هیتر برقی (Electric Heater)

هیترهای برقی با استفاده از المنت های حرارتی، انرژی الکتریکی را مستقیما به گرما تبدیل می کنند. بزرگ ترین مزیت این هیترها این است که هیچ گونه آلودگی تولید نمی کنند و نیازی به دودکش ندارند. به همین دلیل برای استفاده در فضاهای بسته و خانگی که امکان نصب دودکش وجود ندارد، گزینه مناسبی هستند. اما عیب اصلی آن ها، مصرف برق بسیار بالا و هزینه جاری زیاد است.

هیتر گازوئیلی (Oil-Fired Heater)

این هیترها برای مکان هایی که دسترسی به گاز شهری وجود ندارد، مانند کارگاه های دورافتاده، مرغداری ها یا گلخانه ها، یک راه حل عالی هستند. آن ها با سوزاندن گازوئیل، گرمای بسیار زیادی تولید می کنند و قدرت پرتاب باد بالایی دارند. این هیترها حتما باید دارای دودکش باشند و به دلیل بوی احتراق گازوئیل، برای فضاهای داخلی مسکونی مناسب نیستند.

انواع هیتر بر اساس نحوه نصب و شکل ظاهری

علاوه بر نوع سوخت، هیترها از نظر شکل ظاهری و نحوه نصب هم به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام برای فضای خاصی طراحی شده اند.

هیتر ایستاده یا کابینتی (Cabinet Heater)

این مدل، رایج ترین شکل هیترهای صنعتی و تجاری است. این دستگاه ها به صورت یک کابینت فلزی بزرگ و ایستاده طراحی شده اند و معمولا در گوشه ای از سالن قرار می گیرند. آن ها دارای یک فن قدرتمند هستند که هوای گرم را با پرتاب بالا به سرتاسر فضا می رساند. این هیترها برای گرم کردن فضاهای بزرگ با ارتفاع سقف زیاد مانند سالن های ورزشی، کارخانه ها، مساجد و فروشگاه های بزرگ ایده آل هستند.

هیتر تابشی یا گرماتاب (Radiant Heater)

این نوع هیتر، مکانیزم کاملا متفاوتی دارد. هیتر تابشی به جای گرم کردن هوا، امواج حرارتی (شبیه به امواج خورشید) را به سمت اجسام و افراد می تاباند و آن ها را مستقیما گرم می کند. حتما این نوع هیتر را در فضای باز رستوران ها یا در سالن های بسیار بزرگ صنعتی دیده اید.

مزیت اصلی هیتر تابشی چیست؟ مزیت بزرگ این روش این است که گرما با جریان هوا جابجا نمیشود و باد و کوران هوا تاثیری روی آن ندارد. به همین دلیل، این هیترها بهترین راه حل برای گرم کردن فضاهای باز یا مکان هایی با ارتفاع سقف بسیار زیاد هستند که گرم کردن کل حجم هوا در آن ها غیرمنطقی و پرهزینه است. این هیترها معمولا به صورت لوله ای طراحی شده و در زیر سقف نصب می شوند.

هیتر دیواری و رومیزی

این هیترها که معمولا از نوع برقی هستند، ابعاد کوچکتری دارند و برای گرمایش موضعی و فضاهای کوچک طراحی شده اند. هیترهای دیواری (که گاهی در حمام ها استفاده می شوند) و هیترهای فن دار کوچک رومیزی در این دسته قرار می گیرند. این دستگاه ها قابل حمل هستند و به راحتی می توان از آن ها در مکان های مختلف استفاده کرد، اما قدرت گرم کردن یک اتاق کامل را ندارند.

مزایا و معایب کلی هیترها چیست؟

حالا که با انواع هیتر آشنا شدیم، بیایید یک جمع بندی کلی از نقاط قوت و ضعف این سیستم گرمایشی داشته باشیم.

مهم ترین مزایای هیتر

• قدرت گرمایشی بالا و سرعت زیاد: هیترها می توانند یک فضای بزرگ را در مدت زمان کوتاهی به دمای مطلوب برسانند.
• نصب آسان و سریع: برخلاف موتورخانه، هیترها نیازی به لوله کشی پیچیده آب ندارند و نصب آن ها بسیار ساده تر است.
• استقلال کامل: هر هیتر یک واحد مستقل است و عملکرد آن به سایر بخش های ساختمان وابسته نیست.
• هزینه اولیه پایین تر: راه اندازی یک سیستم گرمایشی با هیتر، معمولا هزینه اولیه کمتری نسبت به یک سیستم موتورخانه مرکزی دارد.

مهم ترین معایب هیتر

• اشغال فضای مفید: هیترهای ایستاده و کابینتی، فضای فیزیکی قابل توجهی را در داخل سالن اشغال می کنند.
• ایجاد صدای فن: فن دمنده هیترها، به خصوص در مدل های صنعتی، صدای قابل توجهی تولید می کند که ممکن است برای برخی محیط ها مناسب نباشد.
• خشک کردن هوا: هیترهای فن دار با گرم کردن مستقیم هوا، رطوبت آن را کاهش می دهند که می تواند برای برخی افراد ناخوشایند باشد.
• مصرف اکسیژن محیط: هیترهای گازی و گازوئیلی برای احتراق، اکسیژن محیط را مصرف می کنند. به همین دلیل، تامین هوای تازه برای آن ها و نصب دودکش استاندارد برای خروج گازهای سمی، به شدت حیاتی است.

راهنمای خرید هیتر: چگونه بهترین هیتر را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب یک هیتر مناسب، باید چند فاکتور کلیدی را در نظر بگیرید. این یک چک لیست ساده برای کمک به شماست:

1. متراژ و ارتفاع فضا: این اولین و مهم ترین قدم است. شما باید توان گرمایشی (که معمولا بر حسب کیلوکالری بر ساعت بیان می شود) را متناسب با حجم فضای خود انتخاب کنید.
2. نوع کاربری فضا: آیا فضا باز است یا بسته؟ آیا ارتفاع سقف زیاد است؟ آیا نیاز به گرمایش کل فضا دارید یا فقط یک نقطه خاص؟ پاسخ به این سوالات به شما کمک می کند بین هیتر فن دار و تابشی انتخاب کنید.
3. نوع سوخت در دسترس: آیا به گاز شهری دسترسی دارید؟ اگر نه، باید به سراغ مدل های گازوئیلی یا برقی بروید.
4. اهمیت صدا و آلودگی: برای فضاهایی مثل کتابخانه یا دفتر کار، هیترهای کم صداتر یا مدل های برقی مناسب تر هستند. برای کارگاه های صنعتی، قدرت و هزینه جاری اهمیت بیشتری دارد.
5. ویژگی های ایمنی: حتما مطمئن شوید که هیتر انتخابی شما دارای ترموستات برای کنترل دما و سیستم خاموشی خودکار در صورت بروز مشکل (مثل واژگونی یا داغ شدن بیش از حد) است.

نتیجه گیری: هیتر، یک راه حل قدرتمند برای گرمایش فضاهای بزرگ

در نهایت، هیتر یک راه حل گرمایشی فوق العاده کارآمد، قدرتمند و انعطاف پذیر است، به شرطی که به درستی و متناسب با نیاز شما انتخاب شود. این دستگاه ها به دلیل عدم نیاز به سیستم های پیچیده مرکزی، یک گزینه عالی برای گرم کردن سریع و موثر طیف وسیعی از فضاها، از یک کارگاه کوچک گرفته تا یک سالن تولید عظیم، هستند. با در نظر گرفتن نکاتی که در این مقاله بررسی کردیم، شما می توانید با اطمینان کامل، هیتری را انتخاب کنید که هم نیاز گرمایشی شما را برآورده کند و هم از نظر ایمنی و هزینه های جاری، بهترین گزینه برای شما باشد.