مقایسه داکت اسپلیت و چیلر

انتخاب بین داکت اسپلیت و چیلر به طور مستقیم به مقیاس پروژه، نیاز به کنترل دمای مستقل و بودجه شما بستگی دارد. به طور خلاصه، داکت اسپلیت یک سیستم مستقل و مناسب برای واحد های مسکونی و فضا های کوچک تا متوسط است که هزینه اولیه کمتری دارد. در مقابل، چیلر یک سیستم مرکزی قدرتمند برای ساختمان های بزرگ (تجاری، اداری، مسکونی بزرگ) است که امکان کنترل دمای هر فضا به صورت جداگانه را فراهم کرده و در مقیاس بزرگ، راندمان انرژی بهتری دارد.

من در ادامه این دو سیستم تهویه مطبوع محبوب رو به صورت کامل و از تمام زوایا با هم مقایسه می کنم تا شما بتوانید بهترین و هوشمندانه ترین انتخاب را برای پروژه خودتان داشته باشید. 👇

قبل از مقایسه: بیایید با اساس کار هر سیستم آشنا شویم

برای اینکه مقایسه ما دقیق و قابل فهم باشد، اول باید بدانیم هر کدام از این سیستم ها دقیقا چگونه کار می کنند. این دو سیستم در ظاهر شبیه به هم به نظر می رسند چون هر دو هوای خنک را از طریق کانال یا دریچه هایی در سقف پخش می کنند، اما اساس کار آن ها کاملا متفاوت است.

داکت اسپلیت (اسپلیت کانالی) چیست و چگونه کار می کند؟

داکت اسپلیت رو میشه یک نوع کولر گازی یا اسپلیت مرکزی در نظر گرفت. این سیستم از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. یونیت خارجی (کندانسور): این بخش که شامل کمپرسور است، در فضای باز مثل پشت بام یا حیاط نصب می شود و وظیفه آن خنک کردن گاز مبرد هست.
2. یونیت داخلی (هواساز): این بخش که شبیه یک جعبه فلزی بزرگ است، به صورت توکار در سقف کاذب (مثلا در راهرو یا ورودی) نصب می شود.

این دو یونیت توسط لوله های مسی به هم متصل هستند. یونیت داخلی هوای داخل ساختمان را مکش کرده، از روی کویل های سرد (که گاز مبرد خنک در آن جریان دارد) عبور می دهد و هوای خنک شده را از طریق کانال هایی که در سقف کاذب کشیده شده اند، به اتاق های مختلف می رساند. در نتیجه، داکت اسپلیت یک سیستم تهویه مستقیم یا DX (Direct Expansion) محسوب میشود.

چیلر و فن کویل چیست و چگونه کار می کند؟

چیلر یک سیستم کاملا متفاوت و مرکزی است. وظیفه اصلی چیلر، تولید آب سرد است، نه هوای سرد. این دستگاه یک واحد بزرگ است که معمولا در موتورخانه یا روی پشت بام نصب می شود و آب را تا دمای حدود ۷ درجه سانتیگراد خنک می کند.

سپس این آب سرد توسط پمپ ها و از طریق یک سیستم لوله کشی عایق کاری شده، به واحد های داخلی به نام فن کویل فرستاده می شود. فن کویل ها در هر اتاق یا فضا به صورت جداگانه نصب می شوند (سقفی، دیواری یا زمینی) و با عبور دادن هوای اتاق از روی کویل های حاوی آب سرد، فضا را خنک می کنند. پس در این سیستم، عامل سرمایش آب است، نه گاز مبرد.

مقایسه جامع داکت اسپلیت و چیلر: کدام یک برنده است؟

حالا که با اساس کار هر دو سیستم آشنا شدیم، می توانیم آن ها را در مهم ترین پارامتر ها با هم مقایسه کنیم. این مقایسه به شما کمک می کند تا ببینید کدام سیستم برای نیاز های شما مناسب تر است.

۱. کنترل دما و استقلال فضا ها (مهم ترین تفاوت)

اینجا بزرگ ترین و تعیین کننده ترین تفاوت بین این دو سیستم مشخص می شود. در یک سیستم داکت اسپلیت استاندارد، یک یونیت داخلی مرکزی هوای سرد را برای تمام فضا ها تولید می کند و معمولا فقط یک ترموستات برای کل واحد وجود دارد. این یعنی شما نمی توانید دمای اتاق خواب را متفاوت از دمای سالن پذیرایی تنظیم کنید. همه فضا ها به یک اندازه خنک می شوند که این موضوع می تواند باعث نارضایتی ساکنین شود.

اما در سیستم چیلر، هر فن کویل یک واحد مستقل با ترموستات جداگانه است. در نتیجه، هر فرد می تواند دمای اتاق خودش را مطابق میل خود تنظیم کند یا حتی فن کویل اتاق های بدون استفاده را خاموش کند. این قابلیت کنترل مستقل، آسایش حرارتی بسیار بالاتری را فراهم می کند و یک مزیت بزرگ برای سیستم چیلر محسوب میشود.

۲. مصرف انرژی و هزینه های جاری

مقایسه مصرف انرژی این دو سیستم کمی پیچیده است. داکت اسپلیت یک سیستم تمام برقی است و مصرف برق آن، به خصوص در مدل های معمولی (دور ثابت)، نسبتا بالا است. البته مدل های جدیدتر اینورتر (دور متغیر) با تنظیم ظرفیت کمپرسور، مصرف برق را بهینه تر کرده اند.

از طرف دیگر، چیلر ها در دو نوع اصلی تولید می شوند: چیلر تراکمی (که با برق کار می کند) و چیلر جذبی (که با انرژی حرارتی مثل گاز شهری کار می کند). به طور کلی، در پروژه های بزرگ، راندمان چیلر های مرکزی (ضریب عملکرد یا COP) بالاتر از چندین دستگاه داکت اسپلیت مجزا است. علاوه بر این، قابلیت خاموش کردن فن کویل های اضافی در سیستم چیلر، به کاهش مصرف انرژی کمک زیادی می کند. در نتیجه، معمولا در مقیاس های بزرگ، سیستم چیلر از نظر مصرف انرژی بهینه تر عمل می کند.

۳. هزینه های اولیه و نصب

در پروژه های کوچک و متوسط (مثلا یک واحد آپارتمان ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری)، هزینه خرید و نصب یک دستگاه داکت اسپلیت به مراتب کمتر از راه اندازی یک سیستم مینی چیلر و فن کویل است. اما این معادله در پروژه های بزرگ برعکس می شود. برای یک ساختمان بزرگ، خرید و نصب تعداد زیادی داکت اسپلیت مجزا، هزینه نهایی بسیار بیشتری نسبت به یک سیستم چیلر مرکزی خواهد داشت.

۴. سطح صدا و آسایش صوتی

یونیت داخلی داکت اسپلیت به دلیل داشتن یک فن بزرگ برای ارسال هوا به تمام نقاط، صدای قابل توجهی تولید می کند. اگرچه این یونیت در سقف کاذب نصب می شود، اما صدای آن به خصوص در سکوت شب، ممکن است برای برخی افراد آزاردهنده باشد. راه حل چیست؟ باید در طراحی کانال برگشت هوا و عایق کاری دقت زیادی شود.

در مقابل، فن کویل های سیستم چیلر فن های بسیار کوچک تر و کم صداتری دارند. مهم تر از آن، بخش اصلی و پر سر و صدای سیستم یعنی خود چیلر، در خارج از فضای مسکونی قرار دارد. در نتیجه، سیستم چیلر و فن کویل معمولا آسایش صوتی بهتری را فراهم می کند.

۵. مقیاس پروژه و ظرفیت سیستم

داکت اسپلیت ها معمولا در ظرفیت های محدودی (تا حدود ۱۰ تن تبرید) تولید می شوند و برای فضا های مسکونی و اداری کوچک تا متوسط ایده آل هستند. اما چیلر ها تقریبا هیچ محدودیت ظرفیتی ندارند و می توان از آن ها برای خنک کردن یک ساختمان مسکونی کوچک (با مینی چیلر) تا یک فرودگاه یا یک برج چند ده طبقه استفاده کرد. به همین دلیل، برای پروژه های بزرگ، چیلر تنها گزینه منطقی است.

۶. تعمیر و نگهداری

سیستم داکت اسپلیت ساختار ساده تری دارد و تعمیر و نگهداری آن معمولا راحت تر است. اما در یک ساختمان بزرگ با تعداد زیادی داکت اسپلیت، شما با تعداد زیادی کمپرسور و قطعه متحرک سر و کار دارید که نیاز به سرویس دارند.

سیستم چیلر یک سیستم تخصصی و پیچیده است و نیاز به نگهداری حرفه ای دارد. اما مزیت آن این است که تمام تجهیزات اصلی در یک نقطه (موتورخانه) متمرکز شده اند و دسترسی به آن ها برای تیم نگهداری آسان تر است.

جدول مقایسه نهایی: داکت اسپلیت در برابر چیلر

برای یک جمع بندی سریع، بیایید تمام موارد بالا را در یک جدول خلاصه کنیم:

نتیجه گیری: بالاخره کدام را انتخاب کنیم؟ یک راهنمای عملی

همانطور که دیدید، هیچ برنده مطلقی در این مقایسه وجود ندارد. انتخاب بین داکت اسپلیت و چیلر، یک تصمیم کاملا وابسته به شرایط پروژه شماست. اجازه بدهید یک راهنمای ساده برای تصمیم گیری نهایی به شما بدهم.

داکت اسپلیت برای شما بهترین انتخاب است اگر:

• قصد تهویه یک واحد آپارتمان، یک ویلا یا یک دفتر کار کوچک را دارید.
• محدودیت بودجه اولیه دارید و به دنبال یک راه حل اقتصادی تر هستید.
• کنترل دمای یکپارچه برای شما مشکل ساز نیست و نیازی به تنظیم دمای هر اتاق به صورت جداگانه ندارید.

حتما به سراغ چیلر بروید اگر:

• در حال ساخت یک پروژه بزرگ مثل یک مجتمع مسکونی، برج اداری، هتل یا بیمارستان هستید.
• آسایش ساکنین و قابلیت کنترل مستقل دمای هر فضا برای شما اولویت اصلی است.
• به دنبال یک راه حل بهینه تر از نظر مصرف انرژی در بلند مدت هستید.
• آسایش صوتی و کم بودن صدای سیستم تهویه برای شما اهمیت زیادی دارد.

در نهایت، بهترین کار این است که قبل از هر تصمیمی، با یک مهندس تاسیسات مشورت کنید تا با بررسی دقیق نقشه ها و نیاز های پروژه شما، بهترین و بهینه ترین سیستم را به شما پیشنهاد دهد.