مشکلات رایج کولر گازی و راه های پیشگیری از آن 

شایع ترین مشکلات کولر گازی (HVAC) شامل فیلتر هوای کثیف، خرابی ترموستات، نشتی آب به دلیل گرفتگی لوله تخلیه، پریدن فیوز، و نشتی گاز مبرد است. این مشکلات معمولا باعث کاهش سرمایش و گرمایش، افزایش مصرف برق و ایجاد سر و صدای غیر عادی می شوند. بهترین راه برای جلوگیری از بروز این ایرادات، انجام سرویس های دوره ای منظم و تعویض به موقع فیلتر هوا است که می تواند عمر دستگاه شما را به طور چشمگیری افزایش دهد.

من در ادامه، ۸ مورد از رایج ترین این مشکلات را به زبان ساده برای شما باز می کنم و به شما یاد می دهم که چگونه آن ها را تشخیص دهید و از بروزشان جلوگیری کنید. 👇

چرا باید با مشکلات رایج کولر گازی آشنا شویم؟

کولر گازی یا HVAC شما، چه کولر گازی باشد و چه داکت اسپلیت، یکی از گران ترین و پیچیده ترین تجهیزات خانه شماست. این سیستم در روز های بسیار گرم یا سرد، به شدت تحت فشار قرار می گیرد و طبیعی است که به مرور زمان دچار مشکلاتی شود. آشنایی با این مشکلات رایج به شما کمک می کند تا ایرادات کوچک را قبل از اینکه به یک تعمیر بزرگ و پرهزینه تبدیل شوند، تشخیص دهید.

نادیده گرفتن یک صدای کوچک یا یک نشتی آب جزئی، می تواند به آسیب های جدی به کمپرسور یا سایر قطعات اصلی منجر شود. در نتیجه، شناخت این علائم نه تنها به شما در حفظ آرامش و آسایش خانه کمک می کند، بلکه در بلند مدت باعث صرفه جویی در هزینه های شما نیز خواهد شد.

لیست ۸ مشکل رایج کولر گازی (HVAC) و راه حل آن ها

در این بخش، ما به سراغ رایج ترین مشکلاتی که برای سیستم های تهویه مطبوع پیش می آید می رویم و به شما می گوییم که دلیل هر کدام چیست و برای رفع آن چه کاری باید انجام دهید.

۱. فیلتر هوای کثیف یا مسدود شده (مهم ترین و رایج ترین مشکل)

این مورد، بدون شک، شایع ترین و در عین حال ساده ترین مشکل قابل پیشگیری در تمام سیستم های تهویه مطبوع است. فیلتر هوا وظیفه دارد گرد و غبار و آلاینده ها را قبل از ورود به دستگاه، جذب کند.

چرا این یک مشکل است؟ وقتی فیلتر کثیف و مسدود می شود، جلوی جریان هوا را می گیرد. این اتفاق باعث می شود که فن دستگاه برای مکش هوا مجبور به کار کردن با فشار بیشتری شود. این فشار اضافی، مشکلات زنجیره واری را به دنبال دارد: کاهش شدید جریان هوا، افزایش سرسام آور مصرف برق، و فشار بیش از حد به قطعاتی مانند موتور فن. در موارد حاد، این مشکل حتی می تواند باعث یخ زدن کویل های داخلی در تابستان یا داغ شدن بیش از حد سیستم در زمستان و خاموش شدن کامل آن شود.

راه حل چیست؟ راه حل فوق العاده ساده است. شما باید فیلتر هوای دستگاه خود را به طور منظم بررسی کنید. به عنوان یک قانون کلی، بهتر است فیلترها را هر ۲ تا ۳ ماه یک بار تعویض کنید. اگر در یک منطقه پر از گرد و غبار زندگی می کنید یا حیوان خانگی دارید، ممکن است نیاز باشد این کار را هر ماه انجام دهید.

۲. خرابی ترموستات (Thermostat)

گاهی اوقات مشکل از خود دستگاه تهویه نیست، بلکه از مرکز فرماندهی آن یعنی ترموستات است. ترموستات وظیفه دارد دمای محیط را اندازه گیری کرده و به دستگاه فرمان روشن یا خاموش شدن بدهد.

علائم خرابی آن چیست؟ یک ترموستات خراب می تواند باعث شود که سیستم تهویه شما به صورت نامنظم و پی در پی خاموش و روشن شود، اصلا روشن نشود، یا به صورت یکسره کار کند و اتومات نکند. قبل از هر کاری، ابتدا باتری های ترموستات خود را چک کنید. به احتمال زیاد مشکل فقط با تعویض باتری ها حل میشود. اگر مشکل پابرجا بود، تنظیمات آن را بررسی کنید و مطمئن شوید روی حالت درست (سرمایش یا گرمایش) قرار دارد. اگر باز هم مشکل حل نشد، به احتمال زیاد خود ترموستات یا سیم کشی آن ایراد دارد و باید توسط یک تکنسین بررسی شود.

۳. پریدن فیوز یا کلید مینیاتوری

اگر سیستم تهویه شما ناگهان خاموش شد و دیگر روشن نشد، اولین کاری که باید بکنید، چک کردن جعبه فیوز است. پریدن فیوز معمولا نشانه این است که دستگاه در حال کشیدن جریان برق بیش از حد مجاز است.

چرا این اتفاق می افتد؟ یکی از دلایل اصلی این مشکل، همان فیلتر هوای کثیف است. وقتی فیلتر مسدود است، دستگاه برای رسیدن به دمای مطلوب باید سخت تر و طولانی تر کار کند که این باعث افزایش جریان برق مصرفی می شود. اگر با تعویض فیلتر و ریست کردن فیوز، مشکل دوباره تکرار شد، این یک نشانه جدی است که ممکن است ایرادی در کمپرسور یا سیم کشی دستگاه وجود داشته باشد و باید حتما توسط یک متخصص بررسی شود.

۴. نشتی آب (آبریزی از پنل داخلی)

دیدن لکه آب روی سقف یا دیوار زیر پنل داخلی کولر گازی، یکی از نگران کننده ترین مشکلات است. اما دلیل آن معمولا یک گرفتگی ساده است.

این آب از کجا می آید؟ در تابستان، وقتی هوای گرم و مرطوب اتاق با کویل سرد پنل داخلی تماس پیدا می کند، رطوبت آن به صورت قطرات آب روی کویل می نشیند. این آب در یک سینی به نام “سینی درین” جمع شده و از طریق یک لوله به بیرون از خانه هدایت می شود. اگر این لوله تخلیه به دلیل تجمع گرد و غبار، لجن یا جلبک مسدود شود، سینی پر شده و آب از پنل سرریز می کند. این نشتی می تواند به دیوار، سقف و وسایل شما آسیب زده و باعث ایجاد کپک شود.

۵. نشتی گاز مبرد (یخ زدن لوله ها)

اگر متوجه شدید که کولر شما باد گرم می زند، یا روی لوله های نازک یونیت خارجی یا کویل پنل داخلی، یخ یا برفک تشکیل شده، به احتمال زیاد سیستم شما دچار نشتی گاز مبرد شده است. صدای “هیس” مانند از دستگاه هم می تواند یکی دیگر از نشانه های آن باشد.

یک نکته به شدت مهم: گاز مبرد در یک سیستم تهویه، یک چرخه بسته است و هرگز “تمام” یا “مصرف” نمیشود. اگر مقدار گاز کم شده، این فقط و فقط یک معنی دارد: سیستم شما از یک جایی نشتی دارد. اضافه کردن گاز بدون پیدا کردن و رفع محل نشتی، یک راه حل کاملا موقتی و اشتباه است. از آنجایی که کار با گاز مبرد خطرناک و تخصصی است، حتما برای این کار با یک سرویسکار ماهر تماس بگیرید.

۶. صداهای غیر عادی و عجیب

سیستم تهویه شما باید با یک صدای یکنواخت و آرام کار کند. شنیدن هرگونه صدای غیر عادی، یک زنگ خطر است که نباید آن را نادیده بگیرید.

• صدای تق تق یا تلق تلق (Banging/Rattling): معمولا نشانه شل شدن یک قطعه مانند پره های فن یا یک پیچ در داخل دستگاه است.
• صدای هیس یا فش فش (Hissing): همانطور که گفتیم، این صدا به احتمال زیاد نشانه نشتی گاز مبرد است.
• صدای جیغ یا screeching: این صدا می تواند ناشی از مشکل در موتور فن یا خراب شدن تسمه (در مدل های قدیمی تر) باشد.
• صدای کلیک های مکرر: می تواند نشانه ای از یک مشکل الکتریکی یا خرابی در ترموستات باشد.

در صورت شنیدن هر کدام از این صداها، بهترین کار این است که دستگاه را خاموش کرده و با یک تکنسین تماس بگیرید.

۷. کثیف بودن کویل ها (اواپراتور و کندانسور)

سیستم تهویه شما دو رادیاتور اصلی دارد: کویل اواپراتور در یونیت داخلی که گرما را از هوای خانه جذب می کند، و کویل کندانسور در یونیت خارجی که همان گرما را به محیط بیرون دفع می کند. کثیف شدن هر کدام از این کویل ها، راندمان دستگاه را به شدت کاهش می دهد.

کثیف بودن کویل داخلی (اواپراتور) باعث می شود انتقال حرارت به درستی انجام نشود و حتی ممکن است منجر به یخ زدن آن شود. کثیف بودن کویل خارجی (کندانسور) هم باعث می شود دستگاه نتواند گرما را به خوبی دفع کند و به کمپرسور فشار زیادی وارد می آید. تمیز کردن هر دو کویل، یکی از بخش های اصلی سرویس دوره ای سالانه است.

۸. جریان هوای ضعیف

اگر احساس می کنید حجم بادی که از دریچه ها خارج می شود کم شده است، این مشکل می تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد. در واقع، جریان هوای ضعیف بیشتر یک علامت است تا خود مشکل. رایج ترین دلایل آن عبارتند از:

• مسدود بودن فیلتر هوا (رایج ترین دلیل)
• کثیف بودن و گرفتگی کویل اواپراتور
• مشکل در موتور فن یا پره های آن
• مسدود بودن دریچه های خروجی هوا توسط مبل یا پرده
• مشکل در طراحی یا نشتی در کانال ها (در سیستم های کانالی)

بهترین راه حل: چگونه از بروز مشکلات رایج HVAC پیشگیری کنیم؟

خبر خوب این است که می توان از بروز بیشتر این مشکلات با کمی مراقبت و نگهداری جلوگیری کرد. پیشگیری همیشه بهتر و ارزان تر از درمان است.

۱. سرویس دوره ای منظم (مهم ترین اقدام پیشگیرانه)

این مهم ترین کاری است که می توانید برای کولر گازی خود انجام دهید. حتما سالی دو بار، یک بار قبل از شروع فصل گرما (برای سرمایش) و یک بار قبل از شروع فصل سرما (برای گرمایش)، از یک سرویسکار بخواهید تا دستگاه شما را به طور کامل سرویس کند. در یک سرویس کامل، تکنسین تمام قطعات را تمیز، روغن کاری و کالیبره می کند و مشکلات کوچک را قبل از اینکه بزرگ شوند، تشخیص می دهد. این کار می تواند از بروز تقریبا تمام مشکلاتی که در بالا ذکر شد، جلوگیری کند.

۲. تعمیرات به موقع (مشکلات کوچک را نادیده نگیرید)

اگر متوجه یک صدای کوچک، یک نشتی جزئی یا هر چیز غیر عادی دیگری شدید، آن را نادیده نگیرید. مشکلات در سیستم های تهویه مطبوع مانند یک دومینو عمل می کنند؛ یک ایراد کوچک می تواند به قطعات دیگر فشار آورده و باعث یک خرابی زنجیره ای و پرهزینه شود. هر چه سریع تر برای تعمیر اقدام کنید، آسیب و هزینه کمتری را متحمل خواهید شد.

نتیجه گیری: کولر گازی شما، یک سرمایه گذاری است

در پایان، باید به کولر گازی خود به چشم یک سرمایه گذاری برای آسایش و سلامت خانواده تان نگاه کنید. همانطور که ماشین خود را به طور منظم برای سرویس می برید، سیستم HVAC شما هم نیاز به مراقبت دارد. با انجام سرویس های دوره ای منظم، تعویض به موقع فیلترها و توجه به علائم هشدار دهنده ای که در این مقاله با هم بررسی کردیم، می توانید مطمئن باشید که دستگاه شما برای سال های طولانی با بالاترین راندمان و کمترین هزینه برای شما کار خواهد کرد.