شیر پرکن پکیج چیست
شیر پرکن پکیج یک قطعه کوچک اما حیاتی برای تنظیم فشار آب در مدار گرمایش (رادیاتورها) است. وظیفه اصلی این شیر، رساندن و تنظیم فشار دستگاه روی عدد استاندارد ۱.۵ بار است. خرابی این قطعه معمولا با بالا رفتن خود به خود فشار یا نشتی آب از زیر پکیج مشخص می شود. مهم ترین نکات مربوط به شیر پرکن عبارتند از:
- تنظیم فشار آب مدار گرمایش: اصلی ترین کاربرد آن، بالا بردن فشار در زمان افت فشار است.
- جبران کمبود آب سیستم: تنها راه برای اضافه کردن آب به مدار بسته شوفاژها است.
- علت اصلی بالا رفتن خود به خود فشار: خرابی و آب دادن داخلی این شیر، شایع ترین دلیل افزایش بی دلیل فشار پکیج است.
- یکی از دلایل نشتی آب از زیر پکیج: فرسودگی واشرها یا ترک خوردن بدنه آن باعث چکه کردن آب میشود.
- ارتباط مستقیم با ارور افت فشار: اولین قطعه ای که در زمان مشاهده ارور افت فشار باید با آن کار کنید، شیر پرکن است.
من در ادامه تمام این موارد رو با جزئیات به همراه تصویر برای شما توضیح می دهم. 👇
شیر پرکن پکیج دقیقا چیست و چه وظیفه ای دارد؟
شیر پرکن پکیج، یک قطعه کوچک اما فوق العاده مهم در سیستم گرمایشی شماست. به زبان ساده، این شیر تنها پل ارتباطی بین آب لوله کشی شهری و مدار بسته گرمایش رادیاتورهای شما است. وقتی پکیج برای اولین بار نصب میشود یا به دلایل مختلفی مثل نشتی های کوچک، آب سیستم کم می شود، باید آب جدیدی به مدار تزریق شود. اینجاست که شیر پرکن وارد عمل می شود.
وظیفه اصلی این قطعه، باز کردن یک مسیر موقت برای ورود آب به سیستم گرمایش است. با باز کردن این شیر، شما اجازه می دهید آب شهری وارد مدار رادیاتورها شده و فشار سیستم را که پایین آمده، بالا ببرد. به محض اینکه فشار به عدد مطلوب رسید، حتما و حتما باید این شیر را محکم ببندید تا این پل ارتباطی دوباره قطع شود.
چگونه شیر پرکن پکیج را پیدا کنیم؟ (راهنمای تصویری)
پیدا کردن شیر پرکن کار بسیار ساده ای است. این قطعه تقریبا در تمام پکیج ها در زیر دستگاه قرار گرفته است. برای دیدن آن باید کمی خم شوید و زیر پکیج را نگاه کنید. معمولا یک قطعه با دسته پلاستیکی کوچک به رنگ مشکی یا آبی است که از بقیه شلنگ ها و لوله ها قابل تشخیص است.
در بیشتر مدل های پکیج ایران رادیاتور و بوتان، این شیر ظاهری مشابه دارد و در قسمتی قرار گرفته که دسترسی به آن راحت باشد. تصویر زیر به شما کمک می کند تا به راحتی آن را شناسایی کنید.
راهنمای چند مرحله ای برای تنظیم فشار پکیج با شیر پرکن
بالا بردن فشار پکیج یکی از ابتدایی ترین کارهایی است که هر صاحب خانه ای باید بلد باشد. این کار بسیار ساده است و فقط به کمی دقت نیاز دارد. این راهنمای چند مرحله ای رو دنبال کنید:
-
- مرحله اول: فشار فعلی را چک کنید.
اول به سراغ عقربه فشار یا مانومتر روی پکیج بروید. این عقربه باید در حالت عادی و زمانی که پکیج سرد است، روی عددی بین ۱ تا ۱.۵ بار باشد. اگر فشار کمتر از ۱ بار است، یعنی سیستم نیاز به آبگیری دارد.
- مرحله اول: فشار فعلی را چک کنید.
- مرحله دوم: شیر پرکن را به آرامی باز کنید.
دسته شیر پرکن را پیدا کنید و آن را به آرامی در خلاف جهت عقربه های ساعت (به سمت چپ) بچرخانید. با این کار، صدای ورود آب به داخل سیستم را خواهید شنید. نیازی نیست شیر را تا انتها باز کنید؛ یک چرخش ۹۰ درجه ای معمولا کافی است. - مرحله سوم: به عقربه فشار نگاه کنید.
همزمان با باز کردن شیر، چشم شما باید به عقربه فشار سنج باشد. می بینید که عقربه به آرامی شروع به حرکت می کند و بالا می رود. - مرحله چهارم: شیر پرکن را محکم ببندید.
به محض اینکه عقربه به عدد ۱.۵ بار رسید، فورا شیر پرکن را در جهت عقربه های ساعت (به سمت راست) بچرخانید و آن را محکم ببندید. مطمئن شوید که شیر کاملا بسته شده است. باز ماندن شیر پرکن یکی از دلایل اصلی خرابی پکیج است.
یک سوال مهم: اگر فشار بیش از حد بالا رفت چکار کنیم؟ اگر حواستان نبود و فشار از ۲ بار بالاتر رفت، نگران نباشید. ساده ترین راه حل این است که به سراغ یکی از رادیاتورها بروید و پیچ هواگیری آن را کمی باز کنید. مقداری آب از آن خارج می شود و همزمان فشار پکیج پایین می آید. وقتی فشار به ۱.۵ رسید، پیچ هواگیری را ببندید.
انواع شیر پرکن پکیج: دستی و اتوماتیک
به طور کلی دو نوع شیر پرکن در پکیج ها استفاده می شود که آشنایی با تفاوت آنها به درک بهتر عملکرد سیستم کمک می کند.
شیر پرکن دستی
این مدل، رایج ترین نوع شیر پرکن در پکیج های دیواری خانگی در ایران است. همانطور که از نامش پیداست، عملکرد آن کاملا به شما بستگی دارد. شما باید به صورت دستی فشار را چک کنید و در صورت نیاز، با باز و بسته کردن شیر، آن را تنظیم کنید. این یک مزیت بزرگ دارد: اگر پکیج شما نشتی داشته باشد و فشار به طور مداوم افت کند، شما متوجه آن خواهید شد. در نتیجه می توانید قبل از اینکه نشتی به ساختمان آسیب بزند، مشکل را پیدا و رفع کنید.
شیر پرکن اتوماتیک
این نوع شیر پرکن کمتر در پکیج های خانگی استفاده میشود و کار را به صورت خودکار انجام می دهد. یک شیر پرکن اتوماتیک به طور مداوم فشار سیستم را کنترل می کند و هر زمان که فشار از حد معینی کمتر شود، به طور خودکار مسیر آب را باز کرده و فشار را تنظیم می کند.
چرا استفاده از آن توصیه نمی شود؟ راه حل چیست؟ اصلی ترین ایراد این سیستم این است که وجود نشتی های کوچک در مدار گرمایش را از شما پنهان می کند. اگر سیستم شما یک نشتی کوچک داشته باشد، شیر اتوماتیک مدام آب به سیستم تزریق می کند. این کار دو مشکل بزرگ ایجاد می کند: اول اینکه شما هرگز متوجه نشتی نمیشوید تا زمانی که خسارت بزرگی به بار آید. دوم اینکه ورود مداوم آب تازه و پر از املاح به پکیج، باعث رسوب گذاری شدید در مبدل و سایر قطعات شده و عمر دستگاه را به شدت کوتاه می کند.
مهم ترین دلایل و علائم خرابی شیر پرکن پکیج چیست؟
شیر پرکن هم مانند هر قطعه مکانیکی دیگری، ممکن است خراب شود. شناخت علائم خرابی آن به شما کمک می کند تا سریع تر مشکل را تشخیص دهید. این قطعه معمولا به دو شکل خراب میشود.
علت اول: بالا رفتن خود به خود فشار پکیج (شیر پرکن یکسره شده)
این شایع ترین علامت خرابی شیر پرکن است. در این حالت شما می بینید که فشار پکیج، حتی زمانی که دستگاه خاموش است، به آرامی بالا می رود و از مرز ۲ و ۲.۵ بار عبور می کند و در نهایت منجر به چکه کردن آب از شیر اطمینان (شیر سه بار) می شود.
دلیل این اتفاق چیست؟ علت این است که مغزی یا واشر داخلی شیر پرکن به دلیل رسوبات آب یا فرسودگی، خراب شده است. در نتیجه حتی وقتی شما شیر را کاملا می بندید، باز هم نمی تواند جلوی ورود آب را به طور کامل بگیرد و آب به صورت قطره ای و آرام به سیستم نفوذ می کند. این نفوذ آرام ولی مداوم، فشار را به تدریج بالا می برد.
علت دوم: نشتی آب و چکه کردن از خود شیر پرکن
دومین علامت خرابی، نشتی خارجی است. یعنی شما به وضوح می بینید که از بدنه یا دسته شیر پرکن آب چکه می کند. این مشکل معمولا به خاطر فرسوده شدن اورینگ ها (واشر های لاستیکی) یا ترک خوردن بدنه پلاستیکی شیر پرکن اتفاق می افتد. این نوع نشتی معمولا با افت فشار مداوم در پکیج همراه است.
علت سوم: سفت شدن و نچرخیدن شیر پرکن
گاهی اوقات به دلیل تجمع زیاد رسوبات در داخل شیر، دسته آن به قدری سفت می شود که دیگر نمی چرخد. در این حالت، به هیچ وجه از انبردست یا فشار بیش از حد استفاده نکنید. این کار به احتمال زیاد باعث شکستن دسته پلاستیکی یا آسیب جدی به خود شیر می شود.
چگونه سلامت شیر پرکن پکیج را تست کنیم؟
اگر به خرابی شیر پرکن مشکوک هستید، به خصوص در حالتی که فشار خود به خود بالا می رود، یک روش تست بسیار ساده و قطعی وجود دارد. این چک لیست رو مرحله به مرحله انجام بدهید:
- ابتدا شیر اصلی ورودی آب سرد به پکیج را ببندید. این شیر معمولا اولین شیر از سمت راست در زیر پکیج است.
- فشار پکیج را از طریق پیچ هواگیری یکی از رادیاتورها، روی ۱.۵ بار تنظیم کنید.
- چند ساعت (مثلا ۴ تا ۵ ساعت) صبر کنید.
تحلیل نتیجه: اگر بعد از چند ساعت، فشار پکیج ثابت مانده بود و دیگر بالا نرفت، این یعنی شیر پرکن شما قطعا خراب است و باید تعویض شود. چرا؟ چون با بستن آب ورودی، شما منبع آبی که شیر پرکن خراب از آن تغذیه می کرد را قطع کردید و در نتیجه افزایش فشار متوقف شد. اگر با این کار باز هم فشار بالا رفت، مشکل از جای دیگری (به احتمال زیاد سوراخ بودن مبدل ثانویه) است.
اگر شیر پرکن پکیج باز بماند چه اتفاقی می افتد؟
باز ماندن شیر پرکن یکی از اشتباهات رایج است که می تواند دردسر ساز شود. اگر فراموش کنید شیر پرکن را ببندید، اتفاقات زیر به ترتیب رخ می دهد:
- آب به طور مداوم وارد سیستم گرمایش می شود.
- فشار روی مانومتر به سرعت بالا می رود و از محدوده نرمال (۱.۵ بار) عبور می کند.
- وقتی فشار به حدود ۳ بار برسد، شیر اطمینان پکیج که یک قطعه ایمنی است، به طور خودکار عمل می کند.
- شیر اطمینان برای جلوگیری از ترکیدن لوله ها و آسیب به دستگاه، آب اضافی را با فشار به بیرون تخلیه می کند. در نتیجه شما با حجم زیادی آب در زیر پکیج مواجه خواهید شد.
این اتفاق علاوه بر کثیف کاری و هدر رفتن آب، می تواند به خود شیر اطمینان هم آسیب بزند و باعث شود بعد از آن به درستی بسته نشود و مدام چکه کند.
آیا تعویض شیر پرکن پکیج کار سختی است؟
تعویض شیر پرکن از نظر فنی کار پیچیده ای نیست، اما به ابزار مناسب و خالی کردن کامل آب پکیج نیاز دارد. اگر تجربه فنی ندارید، بهتر است این کار را به یک تعمیرکار بسپارید. اما اگر کنجکاو هستید بدانید چطور انجام می شود، مراحل کلی آن به این صورت است:
- ابتدا پکیج را از برق بکشید و شیر ورودی آب را ببندید.
- آب داخل پکیج را باید به طور کامل تخلیه کنید. این کار معمولا با باز کردن شیر تخلیه یا با روشی که در بخش تنظیم فشار توضیح داده شد (از طریق شیر آب گرم) انجام می شود.
- بعد از خالی شدن آب، با استفاده از آچار مناسب، مهره های اتصال شیر پرکن قدیمی را باز کرده و آن را خارج می کنید.
- شیر پرکن جدید را همراه با واشر های نو در جای خود قرار داده و مهره ها را محکم می کنید.
- در نهایت، سیستم را دوباره آبگیری کرده و فشار را روی ۱.۵ بار تنظیم می کنید و محل اتصالات را برای هرگونه نشتی به دقت بررسی می کنید.
نتیجه گیری: شیر پرکن، قطعه ای کوچک با نقشی بزرگ
در نهایت، شیر پرکن یک قطعه ساده و ارزان قیمت است که نقش بسیار بزرگی در عملکرد صحیح و ایمن پکیج شما ایفا می کند. یاد گرفتن نحوه کار با آن و تنظیم فشار، یک مهارت ضروری برای هر کسی است که از پکیج دیواری استفاده می کند.
همیشه به یاد داشته باشید که فشار پکیج را به صورت دوره ای (مثلا ماهی یک بار) چک کنید و مهم تر از آن، بعد از هر بار تنظیم فشار، از بسته شدن کامل و محکم شیر پرکن مطمئن شوید. یک شیر پرکن خراب که فشار را خود به خود بالا می برد یا از بیرون نشتی دارد، باید در اولین فرصت تعویض شود تا از بروز مشکلات بزرگ تر و پر هزینه تر جلوگیری کند. احیانا شما تجربه متفاوتی با این قطعه دارید؟ اگر دوست دارید، در بخش نظرات برای ما بنویسید.
