علت سوختن برد پکیج بوتان
سوختن برد پکیج بوتان یکی از پرهزینه ترین خرابی هاست و معمولا به طور ناگهانی اتفاق می افتد. این قطعه مرکز فرماندهی دستگاه شماست و وقتی میسوزد، پکیج کاملا از کار می افتد. اصلی ترین دلایل سوختن برد، عوامل خارجی هستند نه ایراد خود قطعه. این دلایل عبارتند از:
- نوسان برق: مهم ترین و شایع ترین علت.
- نفوذ اب و رطوبت به داخل دستگاه: دومین قاتل خاموش برد.
- استهلاک و پایان عمر قطعات روی برد: به خصوص خازن ها و رله ها.
- خرابی قطعات دیگر و فشار اوردن به برد: مثل گیرپاژ کردن پمپ.
- دستکاری غیر اصولی و اتصال اشتباه سیم ها: توسط افراد غیر متخصص.
نگران نباشید، بسیاری از این موارد قابل پیشگیری هستند. من در ادامه به شما می گویم که چرا این اتفاقات می افتد و چطور می توانید با چند راهکار ساده، از این قطعه گران قیمت محافظت کنید.👇
برد پکیج بوتان دقیقا چه کاری انجام میدهد؟
قبل از اینکه دشمنان برد رو بشناسیم، اجازه بدید اول خود این قطعه رو به شما معرفی کنم. برد الکترونیکی، مرکز کنترل و فرماندهی پکیج شماست. این قطعه سبز رنگ که پر از قطعات الکترونیکی کوچک و بزرگ است، وظیفه دارد:
- اطلاعات رو از تمام سنسورها (سنسور دما، فشار، دود و…) دریافت کند.
- این اطلاعات رو تحلیل کند.
- و در زمان مناسب، به قطعات دیگر (مثل پمپ، فن، شیر گاز و جرقه زن) فرمان درست رو صادر کند.
در نتیجه، هر دستوری که در پکیج اجرا میشود، از روشن شدن شعله گرفته تا به کار افتادن پمپ، مستقیما از طرف برد صادر شده. برای همین است که وقتی میسوزد، کل دستگاه از کار می افتد.
5 دلیل اصلی که چرا برد پکیج بوتان میسوزد
حالا بیایید با هم ببینیم چه دشمنانی در کمین این قطعه حساس هستند و چطور ان را از کار می اندازند.
1. نوسان برق: قاتل شماره یک برد الکترونیکی
این مهم ترین علت است. بردهای الکترونیکی برای کار با یک ولتاژ ثابت و استاندارد (حدود 220 ولت) طراحی شده اند. هرگونه شوک الکتریکی یا نوسان ناگهانی ولتاژ می تواند فورا به قطعات حساس روی برد، به خصوص ایسی ها و خازن ها، اسیب بزند و انها رو بسوزاند.
این نوسانات برق از کجا می ایند؟
- برق شهری: متاسفانه برق شبکه سراسری همیشه پایدار نیست و افت یا افزایش ولتاژ در ان امری عادی است.
- رعد و برق: یک صاعقه حتی در فاصله دور، میتواند یک شوک ولتاژ بسیار قوی رو وارد شبکه برق ساختمان کند.
- دستگاه های پرمصرف در خانه: روشن و خاموش شدن دستگاه هایی مثل کولر گازی، ماشین لباسشویی یا جوشکاری در ساختمان همسایه، میتواند نوسانات کوچکی در برق داخلی ایجاد کند.
این نوسانات مثل ضربه های کوچکی هستند که در طول زمان، مقاومت برد رو از بین می برند تا اینکه بالاخره یک روز ان را از کار می اندازند.
2. نفوذ اب و رطوبت: دشمن خاموش و بی رحم
اب و برق هیچ وقت با هم دوست نبوده اند. برد الکترونیکی هم از این قاعده مستثنی نیست. نفوذ حتی چند قطره اب روی برد، میتواند باعث ایجاد اتصالی بین پایه های قطعات شده و فورا ان را بسوزاند.
اب از کجا به برد میرسد؟
این سوال مهمی هست. معمولا اب از خود پکیج به برد نشت می کند. یک نشتی بسیار کوچک و در حد قطره از اتصالات لوله های بالای پکیج یا از قسمت پمپ، میتواند در طول زمان روی قاب برد چکه کند و به داخل ان نفوذ کند. گاهی اوقات شما اصلا متوجه این نشتی نمیشوید تا زمانی که کار از کار می گذرد و یک لکه کوچک زرد یا سبز رنگ از رسوب اب رو روی برد مشاهده می کنید.
همچنین اگر پکیج شما در بالکن یا محیط مرطوب نصب شده باشد، رطوبت بالای هوا هم میتواند در دراز مدت باعث سولفاته شدن و خرابی قطعات الکترونیکی شود.
3. استهلاک و پایان عمر قطعات (مرگ طبیعی)
هر قطعه الکترونیکی یک عمر مفید مشخصی دارد. قطعاتی مانند خازن ها و رله ها که روی برد پکیج قرار دارند، به طور مداوم در حال کار، شارژ و دشارژ و قطع و وصل شدن هستند. به خصوص خازن ها که وظیفه تامین و تثبیت ولتاژ بخش های مختلف برد رو بر عهده دارند، بعد از چند سال (معمولا 5 تا 7 سال) ظرفیت خود رو از دست میدهند، باد می کنند یا می ترکند.
این نوع خرابی یک امر طبیعی است و نمیتوان ان را یک “سوختگی” ناگهانی دانست، بلکه یک فرسودگی تدریجی است که بالاخره یک روز باعث از کار افتادن کل برد میشود.
4. خرابی قطعات دیگر و فشار اوردن به برد
گاهی اوقات، مشکل از خود برد نیست، بلکه خرابی یک قطعه دیگر باعث سوختن برد میشود. به عبارت دیگر، برد قربانی یک مشکل دیگر میشود.
برای مثال، فرض کنید پمپ سیرکولاتور دستگاه به دلیل رسوب زیاد گیرپاژ کرده و برای چرخیدن، جریان برق بسیار بیشتری از حد معمول از برد می کشد. این جریان اضافه مثل یک بار سنگین روی دوش برد عمل کرده و میتواند به رله یا مدار راه انداز پمپ روی برد اسیب بزند و ان را بسوزاند. این اتفاق برای فن یا شیر برقی گاز هم ممکن است بیفتد.
5. دستکاری غیر اصولی
این مورد هم متاسفانه زیاد دیده میشود. اگر یک فرد غیر متخصص که با نقشه سیم کشی پکیج اشنا نیست، اقدام به تعمیر یا تعویض قطعات کند، ممکن است یک سیم رو به اشتباه به یک ترمینال دیگر روی برد وصل کند. این اتصال اشتباه میتواند در یک لحظه باعث سوختن بخشی از برد یا کل ان شود.
علائم سوختن برد پکیج بوتان چیست؟ (چطور بفهمیم مشکل از برد است؟)
سوختن برد معمولا با این نشانه ها خودش رو نشان میدهد:
- پکیج کاملا خاموش است: هیچ چراغی روشن نمیشود و دستگاه هیچ عکس العملی ندارد (البته اول باید از سلامت فیوز مطمئن شوید).
- عملکرد قاطی و بی منطق دستگاه: مثلا فن بی دلیل کار می کند، پمپ خاموش نمیشود، یا ارورهای نامربوط روی صفحه نمایش ظاهر میشوند.
- کار نکردن بخشی از قطعات: برای مثال، همه چیز درست است اما برد فرمان جرقه زدن رو صادر نمی کند.
- بوی سوختگی یا مشاهده علائم ظاهری: گاهی اوقات با باز کردن قاب پکیج، بوی سوختگی پلاستیک به مشام میرسد یا میتوانید یک قطعه سیاه شده، ترکیده یا باد کرده رو روی برد ببینید.
آیا برد پکیج بوتان قابل تعمیر است؟
بله، در بسیاری از موارد قابل تعمیر است. این موضوع بستگی به میزان و نوع اسیب دارد.
- اگر مشکل از خرابی قطعاتی مثل خازن، رله یا فیوز باشد: یک تعمیرکار ماهر الکترونیک میتواند به راحتی این قطعات رو با هزینه کم تعویض کند.
- اگر ایسی اصلی (میکروکنترلر) سوخته باشد: در این حالت معمولا برد قابل تعمیر نیست، چون این قطعه قابل جایگزینی نیست و برنامه ریزی شده است.
- اگر برد دچار شکستگی یا سوختگی شدید در چند لایه شده باشد: در این موارد هم معمولا تعمیر ممکن یا به صرفه نیست.
به طور کلی، همیشه بهتر است ابتدا برد رو به یک تعمیرکار متخصص نشان دهید. هزینه تعمیر برد به مراتب کمتر از هزینه خرید یک برد نو است.
مهم ترین بخش: چگونه از سوختن برد پکیج جلوگیری کنیم؟
خبر خوب این است که با چند راهکار ساده، میتوانید تا حد زیادی جلوی این اتفاق پرهزینه رو بگیرید.
- نصب محافظ برق استاندارد (حیاتی ترین کار): این مهم ترین کاری است که باید انجام دهید. یک محافظ برق مخصوص پکیج یا کولر گازی (که زمان تاخیر مناسبی دارد) تهیه کنید. این وسیله ساده، جلوی تمام نوسانات و شوک های الکتریکی رو می گیرد و مثل یک سپر از برد شما محافظت می کند.
- سرویس های دوره ای منظم: در سرویس های سالانه، تعمیرکار تمام قطعات مکانیکی مثل پمپ و فن رو بررسی می کند. این کار جلوی خرابی انها و فشار اوردن به برد رو می گیرد.
- بررسی دوره ای برای نشتی اب: هر چند وقت یک بار، با یک چراغ قوه زیر و اطراف پکیج رو به دقت نگاه کنید و از نبودن هرگونه نشتی یا رطوبت مطمئن شوید.
- کار را به کاردان بسپارید: برای هرگونه تعمیر یا سرویس، حتما از یک تعمیرکار متخصص و با تجربه کمک بگیرید.
پاسخ به سوالات متداول
- هزینه تعمیر یا تعویض برد پکیج بوتان چقدر است؟
- هزینه این کار به عوامل مختلفی بستگی دارد. تعویض برد یکی از گران ترین تعمیرات پکیج محسوب میشود. اما هزینه تعمیر ان میتواند بسیار کمتر باشد. قیمت دقیق به مدل پکیج و نوع خرابی بستگی دارد.
- ایا گارانتی شامل سوختن برد میشود؟
- معمولا خیر. همانطور که گفتیم، بیشتر دلایل سوختن برد عوامل خارجی مثل نوسان برق یا نفوذ اب هستند که این موارد شامل گارانتی نمیشوند. گارانتی فقط عیوب ذاتی و کارخانه ای قطعه رو پوشش میدهد.
- چرا برد پکیج من بعد از چند ماه دوباره سوخت؟
- اگر برد شما بعد از تعمیر یا تعویض دوباره میسوزد، به احتمال زیاد علت اصلی سوختن ان هنوز برطرف نشده. به احتمال زیاد یا شما از محافظ برق استفاده نمی کنید، یا یک قطعه دیگر در پکیج (مثل پمپ) خراب است و به برد جدید هم فشار می اورد.
نتیجه گیری: پیشگیری بهتر از درمان است
در نهایت، برد پکیج بوتان یک قطعه بسیار حساس و گران قیمت است که سلامت ان به عوامل زیادی بستگی دارد. ما یاد گرفتیم که بزرگترین دشمنان این قطعه، نوسان برق و نفوذ اب هستند. خوشبختانه، با یک راهکار بسیار ساده و ارزان قیمت یعنی نصب یک محافظ برق استاندارد، میتوانید تا 80 درصد جلوی این اتفاق ناگوار رو بگیرید.
پس اگر تا امروز برای پکیج خود محافظ برق نصب نکرده اید، همین الان این کار رو در اولویت قرار دهید. این یک سرمایه گذاری کوچک برای جلوگیری از یک هزینه بسیار بزرگ در اینده است.
