نحوه رسوب زدایی مبدل ثانویه پکیج (راهنمای کامل و مرحله به مرحله)
رسوب زدایی یا اسیدشویی مبدل ثانویه پکیج، فرآیندی است که در آن رسوبات آهکی ایجاد شده در داخل مبدل صفحه ای، با استفاده از یک ماده اسیدی (مانند دیسکلر) حل شده و از آن خارج می شود. این کار برای رفع مشکلاتی مانند سرد و گرم شدن آب مصرفی، کاهش فشار آب گرم و افت راندمان پکیج ضروری است.
اما چه زمانی باید این کار را انجام داد و مراحل دقیق آن چیست؟ من در ادامه، یک راهنمای کامل و قدم به قدم برای رسوب گیری مبدل ثانویه پکیج را به شما آموزش می دهم. 👇
مبدل ثانویه پکیج چیست و چرا رسوب می گیرد؟
قبل از اینکه به سراغ نحوه رسوب گیری برویم، بیایید ببینیم اصلاً این قطعه چیست و چرا اینقدر مستعد رسوب گرفتن است. مبدل ثانویه، که فقط در پکیج های دو مبدله وجود دارد، یک مبدل حرارتی از نوع صفحه ای است. وظیفه این قطعه، گرم کردن فوری آب مصرفی بهداشتی (آبی که از شیر دوش و ظرفشویی بیرون می آید) است.
چطور این کار را انجام می دهد؟ آب داغی که در مدار گرمایش (مدار رادیاتورها) وجود دارد، از یک سری کانال های این مبدل عبور می کند. همزمان، آب سرد ورودی شهری از کانال های کناری آن عبور می کند. این دو آب هیچگاه با هم مخلوط نمیشوند، اما گرمای آب داغ مدار گرمایش از طریق صفحات فلزی نازک مبدل، به آب سرد شهری منتقل شده و آن را فوراً داغ می کند.
چرا مبدل ثانویه رسوب می گیرد؟ (علت اصلی)
حالا سوال اصلی اینجاست: چرا این قطعه رسوب می گیرد؟ دلیل اصلی، سختی آب است. آب لوله کشی شهری حاوی املاح معدنی زیادی، به خصوص کلسیم و منیزیم، است. وقتی این آب به سرعت در مبدل ثانویه داغ می شود، این املاح از حالت محلول خارج شده و به صورت یک لایه سخت و گچی (که همان رسوب است) روی دیواره های نازک و داغ مبدل می نشینند.
این لایه رسوب مثل یک عایق عمل می کند و جلوی انتقال حرارت مناسب را می گیرد. در نتیجه، پکیج برای گرم کردن آب باید بیشتر کار کند، انرژی بیشتری مصرف کند و در نهایت آب به خوبی گرم نمی شود.
علائم رسوب گرفتن مبدل ثانویه: از کجا بفهمیم وقت اسیدشویی است؟
پکیج شما با چند نشانه واضح به شما می گوید که مبدل ثانویه اش رسوب گرفته و نیاز به رسوب زدایی دارد. حواستان به این علائم باشد:
- سرد و گرم شدن مداوم آب مصرفی: این شایع ترین و اصلی ترین علامت است. وقتی دوش می گیرید، آب ناگهان سرد و دوباره گرم می شود. این اتفاق به این دلیل می افتد که رسوب جلوی انتقال حرارت یکنواخت را گرفته و سنسورهای پکیج گیج می شوند.
- کاهش فشار آب گرم: اگر متوجه شدید که فشار آب گرم شما به طور قابل توجهی کمتر از فشار آب سرد است، به احتمال زیاد مسیرهای باریک داخل مبدل توسط رسوب تنگ شده اند.
- گرم نشدن آب به اندازه کافی: با وجود اینکه پکیج با شعله بالا کار می کند، آب مصرفی به دمای مطلوب نمی رسد و ولرم است.
- ایجاد صدای غیرعادی در پکیج: گاهی اوقات، رسوب زیاد می تواند باعث ایجاد صداهای تق تق یا شبیه به جوشیدن آب در داخل پکیج شود.
اگر هر کدام از این علائم را مشاهده کردید، به احتمال زیاد زمان رسوب زدایی مبدل ثانویه پکیج شما فرا رسیده است.
آماده سازی برای رسوب گیری: ابزار و مواد مورد نیاز
قبل از شروع کار، باید ابزار و مواد لازم را آماده کنید. این کار به شما کمک می کند تا فرآیند را به صورت ایمن و موثر انجام دهید.
مواد مورد نیاز:
- دیسکلر (Descaler): این یک ماده اسیدی مخصوص برای رسوب زدایی است. بهترین گزینه، استفاده از دیسکلرهای استاندارد است که می توانید از فروشگاه های تاسیساتی تهیه کنید. این مواد معمولاً حاوی بازدارنده های خوردگی هستند که از آسیب رسیدن به فلز مبدل جلوگیری می کنند.
- آب: برای شستشوی نهایی مبدل.
ابزار مورد نیاز:
- پمپ اسیدشویی: برای گردش دادن اسید در داخل مبدل، به یک پمپ نیاز دارید. بهترین گزینه استفاده از پمپ های مخصوص اسیدشویی است. اما خیلی از سرویسکاران از یک پمپ آب کولر هم استفاده می کنند.
- شلنگ و اتصالات: برای وصل کردن پمپ به ورودی و خروجی مبدل.
- تشت یا سطل بزرگ: برای قرار دادن مبدل و جمع آوری اسید برگشتی.
- آچار فرانسه و پیچ گوشتی: برای باز و بسته کردن اتصالات و قاب پکیج.
- تجهیزات ایمنی (خیلی مهم): حتماً حتماً از عینک ایمنی، دستکش ضد اسید و ماسک استفاده کنید. کار با اسید خطرناک است و باید از چشم ها، پوست و سیستم تنفسی خودتان محافظت کنید.
راهنمای کامل و مرحله به مرحله رسوب گیری مبدل ثانویه پکیج
حالا که همه چیز آماده است، بیایید فرآیند را قدم به قدم شروع کنیم. این راهنما برای اکثر پکیج های دو مبدله کاربرد دارد.
مرحله اول: آماده سازی پکیج و تخلیه آب
قبل از هر کاری، باید ایمنی را رعایت کنید.
- پکیج را از برق بکشید و شیر گاز ورودی به آن را ببندید.
- شیر اصلی آب سرد ورودی به پکیج را ببندید.
- حالا باید آب داخل مدار گرمایش پکیج را تخلیه کنید. برای این کار، شیر تخلیه ای که معمولاً زیر پکیج قرار دارد را باز کنید و اجازه دهید فشار پکیج به صفر برسد و آب کاملاً خالی شود.
مرحله دوم: باز کردن و جدا کردن مبدل ثانویه
مبدل ثانویه معمولاً در قسمت پایینی پکیج و توسط دو پیچ به بلوک های هیدرولیکی متصل است. این قطعه چهار لوله به خود متصل دارد.
- با استفاده از پیچ گوشتی، پیچ های قاب پکیج را باز کرده و آن را بردارید.
- محل مبدل ثانویه را پیدا کنید. این یک قطعه مستطیلی شکل از جنس استیل است.
- دو پیچ آلنی یا دو سو که مبدل را در جای خود نگه داشته اند را باز کنید.
- با کمی فشار، مبدل را به سمت خودتان بکشید تا از جای خود خارج شود. مراقب باشید که اورینگ های آب بندی آن گم نشوند یا آسیب نبینند.
مرحله سوم: انجام فرآیند اسیدشویی
این مهم ترین مرحله است. حتماً این کار را در یک فضای باز یا با تهویه مناسب (مثل بالکن) انجام دهید.
- مبدل را داخل یک تشت پلاستیکی قرار دهید.
- پمپ را آماده کنید. یک سر شلنگ را به خروجی پمپ و سر دیگر آن را به یکی از لوله های مدار آب مصرفی مبدل (لوله های با قطر کمتر) وصل کنید.
- یک شلنگ دیگر را به لوله دیگر مدار آب مصرفی مبدل وصل کرده و سر دیگر آن را داخل تشت قرار دهید تا اسید برگشتی در آن جمع شود.
- محلول دیسکلر را طبق دستورالعمل سازنده با آب رقیق کرده و داخل تشت بریزید.
- پمپ را روشن کنید و اجازه دهید اسید برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در داخل مبدل گردش کند. شما خواهید دید که اسید شروع به کف کردن می کند و رسوبات از خروجی مبدل خارج می شوند.
یک نکته مهم: همیشه اسید را از یک سمت وارد کرده و از سمت دیگر خارج کنید. این کار باعث می شود رسوبات کنده شده، مسیر را مسدود نکنند.
مرحله چهارم: شستشو و نصب مجدد مبدل
بعد از اینکه فرآیند اسیدشویی تمام شد و دیگر کفی از خروجی مبدل خارج نشد، باید مبدل را کاملاً شستشو دهید.
- پمپ را خاموش کرده و اتصالات اسید را جدا کنید.
- حالا با استفاده از شلنگ آب، آب تمیز را با فشار از همان مسیری که اسید را وارد کردید، به داخل مبدل بفرستید تا تمام اسید و رسوبات باقی مانده از آن خارج شود. این کار را برای چند دقیقه ادامه دهید تا آب خروجی کاملاً تمیز و شفاف شود.
- اورینگ های مبدل را بررسی کنید. اگر سالم هستند، آنها را تمیز کرده و کمی گریس سیلیکون به آنها بزنید. اگر آسیب دیده اند، حتماً آنها را با اورینگ نو تعویض کنید.
- مبدل را دوباره در جای خود قرار داده و پیچ های آن را محکم ببندید.
مرحله پنجم: راه اندازی مجدد پکیج
حالا باید پکیج را دوباره راه اندازی کنید.
- شیر تخلیه پکیج را ببندید.
- شیر پرکن پکیج را باز کنید تا فشار مدار گرمایش به ۱.۵ بار برسد. سپس شیر پرکن را ببندید.
- شیر اصلی آب سرد ورودی را باز کنید.
- شیر گاز را باز کرده و پکیج را به برق وصل کنید.
- پکیج را روشن کرده و حالت آب گرم مصرفی را فعال کنید. شیر آب گرم را باز کنید و عملکرد پکیج و دمای آب را بررسی کنید.
اگر تمام مراحل را به درستی انجام داده باشید، باید مشکل سرد و گرم شدن و افت فشار آب کاملاً برطرف شده باشد.
چند وقت یکبار باید مبدل ثانویه را رسوب گیری کرد؟
این سوال جواب مشخصی ندارد و به چند عامل بستگی دارد:
- سختی آب منطقه شما: هر چه سختی آب بالاتر باشد، رسوب گذاری سریع تر اتفاق می افتد و نیاز به رسوب گیری در فواصل کوتاه تری (مثلاً هر ۱ تا ۲ سال) خواهید داشت.
- میزان مصرف آب گرم: هر چه بیشتر از آب گرم استفاده کنید، رسوب بیشتری تشکیل می شود.
- استفاده از رسوب گیر پلی فسفات: نصب یک فیلتر رسوب گیر در مسیر آب ورودی به پکیج، می تواند تشکیل رسوب را به طور قابل توجهی به تأخیر بیندازد.
بهترین راهنما، علائمی است که در بالا به آنها اشاره کردیم. به محض مشاهده این علائم، بهتر است برای رسوب گیری اقدام کنید.
نتیجه گیری: یک سرویس ضروری برای عملکرد بهینه پکیج
رسوب گیری مبدل ثانویه پکیج یک کار تخصصی است اما با داشتن ابزار مناسب و رعایت نکات ایمنی، می توان آن را انجام داد. این کار یکی از مهم ترین سرویس های دوره ای برای پکیج های دو مبدله است که تأثیر مستقیمی بر راحتی شما در استفاده از آب گرم و همچنین مصرف انرژی و طول عمر دستگاه دارد. به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است; استفاده از فیلترهای رسوب گیر می تواند شما را از دردسرهای اسیدشویی مکرر نجات دهد. اگر در انجام این کار مهارت کافی ندارید، حتماً از یک سرویسکار مجرب کمک بگیرید.
